Skutki wypalania traw i nieużytków rolnych
Skutki wypalania traw i nieużytków rolnych
Co roku istnieje problem z wypalaniem traw i nieużytków rolnych. Pomimo komunikatów Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Policji oraz innych instytucji, wiosną nagminnie wybuchają tego rodzaju pożary. Panuje przekonanie, że wypalanie traw jest dobrym sposobem na podniesienie żyzności gleby, nic bardziej mylnego, działanie to powoduje wyjałowienie gleby, zniszczenie próchnicy oraz śmierć zwierząt.
Kary
W ustawie o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 poz. 916) powiedziane jest jasno: „Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 zł.” (art. 130a ust. 1). Częstokroć wypalanie traw skutkuje pożarem zabudowań gospodarskich lub lasów, wówczas według Kodeksu karnego (Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553) w przypadku zniszczenia mienia wielkich rozmiarów lub sprowadzenia zagrożenia życia wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat (art. 163 § 1 pkt 1).
Utraty dopłat
Powyższe kary dla rolników to nie wszystko, mogą się oni również spodziewać utraty środków finansowych. W sytuacji udowodnienia osobie, która jest beneficjentem dopłat, wypalania traw lub nieużytków rolnych mogą być na niego nałożone sankcje w postaci obniżenia kwot dopłat bądź w skrajnych przypadkach całkowitego ich pozbawienia. Podstawą tych działań są przepisy dotyczące wsparcia w ramach płatności bezpośrednich i obszarowych, które odwołują się m.in. do zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska.
Skutki dla przyrody
Pożary traw i nieużytków rolnych powodują przedostanie się wielu szkodliwych substancji chemicznych do środowiska. Ponadto ich skutkiem jest śmierć wielu pożytecznych dla rolników organizmów, m.in. owadów zapylających, dżdżownic lub biedronek. Ofiarami pożarów stają się poza tym większe zwierzęta, takie jak sarny czy dziki. Wypalanie traw jest także groźne dla gniazd lęgowych, które mogą znajdować się na ziemi lub w krzewach. Nie zapominajmy o negatywnych skutkach pożarów mających wpływ na samą glebę, która staje się jałowa. Pozbawiona jest w ten sposób mikroorganizmów glebowych i cennej próchnicy. Gleba ta charakteryzuje się również zmniejszoną zdolnością do retencji wody, tak ważnej w czasie panującej suszy. Jednoznacznie należy szukać innych, alternatywnych dróg na usuwanie traw, takich jak ich regularne koszenie, kompostowanie czy mulczowanie.
Opracowała:
Kamila Janiszewska
Starszy specjalista ds. rolnictwa ekologicznego i ochrony środowiska
