Wyjazd studyjny do Francji 24-29.11.2024 r. Relacja 27-29.11.2024 r.
Paroles de Fromages i Musée du Sérail
Muzeum Sera w Paryżu
Jeden z dni wyjazdu studyjnego do Francji poświęcony był tematyce serowarskiej. Wizytowaliśmy Paroles de Fromages – wiodącą szkołę serowarską w Paryżu, która specjalizuje się w wytwarzaniu i promowaniu sera, a także szkoleniu profesjonalnych serowarów. Tam zapoznaliśmy się z technikami wytwarzania serów od strony praktycznej, biorąc udział w warsztatach serowarskich. Wykonaliśmy własnoręcznie świeży ser tomme i masło. Wszystko odbywało się pod okiem wyspecjalizowanych ekspertów, którzy podzielili się wiedzą i doświadczeniem związanym ze sztuką serowarską. Agathe i Pierre to pasjonaci serowarstwa, którzy łączą tradycyjne techniki wytwarzania sera z nowoczesnym podejściem do edukacji i pasją do jakościowych produktów mlecznych. Agathe jest specjalistką w zakresie fermentacji i dojrzewania serów, natomiast Pierre to mistrz w dobieraniu najlepszych surowców i tworzeniu unikalnych smaków. W Paroles de Fromages dzielą się swoją wiedzą, opowiadając o historii serów, regionach ich produkcji oraz technikach, które pozwalają uzyskać tak wyjątkowe smaki i tekstury. Wspólnie tworzą przestrzeń, która zaprasza do odkrywania tajników serowarstwa, angażując zmysły i edukując o znaczeniu lokalnych tradycji i rzemiosła. Są pełni pasji i charyzmy, co sprawia, że odwiedzający mogą czują się częścią świata serów i kultury kulinarnej. Zwieńczeniem warsztatów była degustacja wyśmienitych lokalnych różnego rodzaju serów.
Wzbogaceniem zagadnień serowarskich było zapoznanie się uczestników z najnowszym projektem miłośników sera, utworzonego w czerwcu 2024 r. Muzeum Sera. Muzeum to unikalne miejsce w Paryżu, które oddaje hołd bogatej tradycji produkcji serów we Francji. Przedstawiciel muzeum zaprezentował nam francuskie tradycje serowarskie, od zamierzchłych czasów po współczesność z wizytacją piwniczki, w której dojrzewają sery.
Zwiedziliśmy interaktywną wystawą, która oferuje możliwość odkrywania historii, tradycji oraz różnorodności serów, będących kluczowym elementem kultury kulinarnej Francji. Poznaliśmy proces produkcji serów, kosztowaliśmy różnych jego odmian, dowiadując się o regionach, z których pochodzą. Muzeum prezentuje kolekcję zabytkowych narzędzi i artefaktów związanych z wytwarzaniem sera, a także oferuje możliwość udziału w degustacjach oraz warsztatach, które pomagają zgłębić tajniki serowarstwa.
Jeunes Agriculteurs (JA) - Stowarzyszenie Młodych Rolników
Zwieńczeniem serowarskiej przygody było spotkanie w Paryżu z przedstawicielami największego Stowarzyszenia Młodych Rolników, zrzeszającego ok. 18 000 młodych francuskich rolników. Podczas spotkania lubuscy rolnicy zaprezentowali swoje działalności rolnicze, podzielili się doświadczeniami i obawami w zakresie produkcji rolnej oraz wyzwaniami, jakie stawia przed nami Wspólna Polityka Rolna. Przedstawiciele JA omówili swoje doświadczenia w zakresie zrównoważonych praktyk rolniczych, innowacji technologicznych i wsparcia dla młodych rolników. Przybliżyli model organizacji, która reprezentuje młodych ludzi zaangażowanych w rolnictwo i produkcję żywności. Celem stowarzyszenia jest wsparcie młodych rolników, którzy rozpoczynają swoją działalność rolniczą lub rozwijają gospodarstwa rolne. Organizacja stawia na edukację, innowacje oraz zrównoważony rozwój w rolnictwie, promując ideę rolnictwa odpowiedzialnego ekologicznie i społecznie.
Szampania – domy szampańskie, słynny region Épernay
Chretien w Montbré oraz Charles Mignon
Wizyta na winnicach w Szampanii to prawdziwa gratka dla miłośników wina. Region Szampanii, znajdujący się w północno-wschodniej Francji, słynie z produkcji jednego z najbardziej prestiżowych trunków na świecie – szampana. Wizytę w tym rejonie można opisać jako zmysłową podróż pełną niesamowitych smaków, historii i kultury. W domach szampańskich Champagne Werbrouck-Chrétien i Charles Mignon poznaliśmy proces produkcji szampana i historię tych renomowanych producentów. Dzień zaczęliśmy od wizyty w Champagne Werbrouck-Chrétien. To mniejsza, rodzinna winnica, której działalność opiera się na tradycyjnych metodach uprawy winorośli i produkcji szampana przekazywanych już od 5 pokoleń. Winnica położona jest na 3 ha w Prouilly, Pévy. Uprawia się tu trzy odmiany winorośli: pinot meunier, pinot noir i chardonnay. Produkcja opiera się na ręcznej pielęgnacji winnic oraz wyrobie wina o unikalnym charakterze. Takie podejście pozwala na stworzenie szampanów o wyjątkowej jakości i autentycznym, regionalnym smaku. Małe domy szampańskie, jak Werbrouck-Chrétien, często kładą duży nacisk na "terroir", czyli unikalne połączenie warunków glebowych, klimatycznych i lokalnych metod uprawy winorośli, co przekłada się na charakterystyczny smak szampana. Podczas wizyty mogliśmy nie tylko zobaczyć, jak uprawiane są trzy główne szczepy winorośli, ale również posłuchać szczegółowo o specyfice gleby – kredowa struktura zatrzymuje wilgoć, co jest kluczowe w suchszych latach. W regionie coraz częściej stosuje się praktyki ekologiczne i biodynamiczne, aby zachować równowagę ekosystemu. Szampania ma surowe przepisy dotyczące gęstości nasadzeń, przycinania winorośli i zbiorów, co gwarantuje jakość owoców. Tradycyjna metoda produkcji szampana tzw. méthode champenoise związana jest z systemem aplikacji. Kończąc wizytę uczestniczyliśmy w pokazie sabrage, czyli tradycyjnej metody otwieranie szampana szablą.
W drugiej części dnia udaliśmy się do Charles Mignon. To prestiżowy producent szampana, którego siedziba mieści się w Épernay, sercu regionu Szampanii. Marka ta od 2003 r. jest członkiem UMC – Unii Domów Szampańskich, co świadczy o jej wysokiej renomie i uznaniu w branży. Jest to firma rodzinna, której korzenie sięgają winiarskich tradycji z regionu Festigny. Założycielami domu są Bruno i Laurence Mignon, a obecnie do zarządzania działalnością dołączyły ich dzieci – Manon i Guillaume. Rodzina Mignon podkreśla, że ich praca to nie tylko produkcja szampana, ale też kultywowanie rodzinnych tradycji, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Dom szampański Charles Mignon posiada 6-hektarową rodzinną winnicę w Dolinie Marny i na Côte des Blancs. Dodatkowo korzysta z dostaw winogron z okolic Épernay, w tym z wybranych winnic klasy Grand Cru. Do produkcji szampana wykorzystywane są trzy kluczowe szczepy winogron: chardonnay, pinot meunier oraz pinot noir. Zwiedzaliśmy tam tradycyjne piwnice, w których dojrzewa szampan, słuchając o skomplikowanym procesie produkcji metodą tradycyjną (méthode champenoise), a na podstawie zapachu próbowaliśmy odgadnąć szczep winogron. Szczególną uwagę należało tu zwrócić na wykorzystywanie podczas pierwszej fermentacji i w procesie dojrzewania stalowych kadzi lub dębowych beczek, dodawanie liqueur de tirage i wtórną fermentację w butelce, dzięki której powstają charakterystyczne bąbelki oraz ręczne obracanie butelek (remuage), a także usuwanie osadu (dégorgement).
La Vie Nature oraz Farmie La Ferme Épicerie D’Heygère
Ostatni dzień wyjazdu studyjnego do Francji związany był z dwoma wizytacjami w gospodarstwach przetwórstwa rolnego. Pierwsza odbyła się w gospodarstwie ekologicznym La Vie Nature, którego właścicielem jest Guillaume Ménard, gospodarujący na 42 ha od 10 lat. Osobiście oprowadził nas po swoim gospodarstwie, w którym prym wiedzie uprawa czarnej i czerwonej porzeczki. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji zdrowej żywności, uprawach roślin i hodowli zwierząt zgodnie z zasadami zrównoważonego rolnictwa. Prowadzony jest również wolny chów trzody chlewnej. Ponadto w gospodarstwie oferowana jest szeroka gama produktów - od warzyw i owoców po mięso. Oprócz tego prowadzona jest działalność agroturystyczna.
Jako drugie gospodarstwo odwiedziliśmy rodzinne gospodarstwo La Ferme Épicerie D’Heygère, prowadzone przez ojca i córkę. Ojciec Pascal zajmuje się uprawą ekologiczną zbóż, roślin strączkowych, w tym soczewicy (zielonej, czarnej, białej, różowe), lniankowych oraz słonecznika, rzepaku, ziemniaków i orzechów. Jego córka Lucie zajmuje się zaś przetwórstwem i sprzedażą produktów wytworzonych w tym gospodarstwie. Od kilku lat wspólnie rozwijają agroekologię na gruntach uprawianych ekologicznie.
Świat serów, szampanów i francuskich produktów regionalnych zamyka naszą przygodę z Francją, ukazując szeroki wachlarz francuskich rozwiązań rolniczych, które w pełni zainspirowały lubuskich rolników i lokalnych producentów. „Owoce” inspiracji i sieciowania uczestników pokaże rok 2025.
Operacja opracowana przez Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku zgodnie z Planem Działania KSOW
na lata 2014-2020 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich Plan Operacyjny na lata 2024-2025.
Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej
„Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
Instytucja zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
